|
Gelecekte rekabet avantajı sağlamanın yolu, üründen çok arz
zincirinin etkin yönetiminden geçmektedir. Endüstri olgunlaştıkça, ürünler
arasındaki farklılaşma minimum boyuta inmektedir. Ürün bazında bu yönde
gelişmeler olurken, satış ve servis hizmetleri şirketten şirkete hala
büyük farklılıklar göstermektedir. Bu anlamda herhangi bir pazarda
liderliğe oynayan bir şirket, öncelikli olarak arz zincirini etkin kılmak
zorundadır.
Arz zinciri yönetiminde hedef, bilgi paylaşımının
geliştirilmesi yoluyla ortak planlama gerçekleştirilerek tüm zincirin
etkinliğini ve verimliliğini arttırmaktır. Arz zinciri perspektifi ile
zinciri oyuncuları gevşek bağlarla birbirine bağlı bağımsız gruplar yerine
verimliliği ve rekabet gücünü arttırmaya odaklanmış koordine çalışan bir
sisteme dönüştürmeyi amaçlar.
Arz zinciri yönetiminin arkasında yatan neden kanalın
rekabet gücünü arttırmaktır. Bu konuda iki temel etken vardır. İlk olarak;
yakın işbirliğinin tüm zincir içerisinde etkinliği geliştirirken, riski
azaltacak olmasıdır. Arz zincirindeki her bir oyuncunun amacı ise, en yeni
bilgiyi zincirdeki diğer firmalara iletmek ve bu şekilde daha mükemmel arz
ve talep dengesi sağlamaktır. Zinciri oluşturan partnerlerin paylaştıkları
bilgi yalnızca işlem verileri ile sınırlı olmamalıdır. Arz zinciri
içerisindeki ortakların karşılıklı bilgi paylaşımına istekli olmaları,
planlama aşamasına etkin katılımları, gereksinimlerin daha etkin olarak
karşılanmasını sağlayacaktır.
İkinci etken ise tekrarlanan işlemleri elimine etmektir.
Gerçekten bilgi zincir içerisinde paylaşılır ve doğru bir şekilde
kullanılırsa birçok gereksiz işlem, özellikle kontroller elimine
edilebilir.
Arz zinciri optimizasyonunda amaç, stokların gereksiz
olduğu ve yok edilmesi gerektiği değil, gereksiz stokların elimine
edilmesi gerekliliğidir. Arz zincirinin kısa vadeli amacı gereksiz
stokları ortadan kaldırmak ve müşteriye cevap verebilme hızını
arttırmaktır. Uzun vadeli stratejik amaç ise, müşteri beklentilerini doğru
zamanda, doğru yerde teslim edilmiş doğru ürünle karşılamak, bu şekilde
pazar payını ve karlılığı arttırmaktır. Arz zinciri yönetimi için ürünü
esas kaynağından tüketim noktasına en kısa zaman ve en düşük maliyetle
götürmek esastır.
Bilgi ve bilişim teknolojileri arz zinciri yönetiminin
belkemiğidir. İlke stokların bilgi ile yer değiştirmesidir. Bu yalnızca
bilgiyi paylaşmak değil, ayni zamanda iş süreçlerini birleştirmektir.
Kritik müşteri, ürün ve pazar bilgisine zamanında erişebilmek sadece karı
arttırmak ve partnerlik ilişkilerini geliştirmekle kalmaz, ayni zamanda
operasyonel maliyetleri, stokları ve siparişten müşteriye ulaşılıncaya
kadar olan süreyi kısaltma imkanını yaratır. Eğer yönetim doğru bilgilere
ulaşabilirse, arz zincirinin her aşamasını analiz ederek müşteri istek ve
taleplerini belirleyerek müşteri ilişkilerini geliştirme imkanına
kavuşabilir. Arz zincirinin kapsamlı analizi ve optimizasyonu ise arz
zincirinin tamamına ait bilgileri içeren bir veri tabanını gerektirir.
Bilgi akışı farklı formatlarda ve farklı iletişim araçları yardımıyla elde
edilebilir. Zincirde partnerlerle kurulacak etkin bir entegrasyon zor
fakat gerekli bir görevdir. Tedarikçi ve müşterilerle iyi ilişkiler kurma
sanatı, geleneksel satınalma ve muhasebe fonksiyonlarını yeniden
yapılandırma, hatta işletmeler arası ekipler kurabilme yeteneği de en az
adı geçen teknolojiler kadar önemlidir.
İş ortaklarıyla tek bir firma gibi çalışma sonucunda, ERP
sistemleri ile şirket içinde elde edilen verim, benzer şekilde, şirketler
arasındaki süreçlerde de yakalanabilir ve verimsizlikler ortadan
kaldırabilir. Bu durum, tüm taraflara maliyet avantajı olarak geri
dönmektedir. Söz konusu süreçlerdeki iyileştirmelerde motivasyon sağlamak
için, tarafların kazancı bölüşmesi, başka bir ifadeyle "kazan - kazan"
anlaşmalarının yapılması önemli bir nokta olmaktadır. Örneğin, stok
seviyesinin düşürülmesi çalışmasında, stoklar satıcı tarafından
yönetiliyor olabilir. Satıcı kendi imalat planını çok daha iyi bildiği
için, talepleri dikkate alarak, şirket stoklarında önemli düşüşler
sağlayabilmektedir. Oluşan mali kazancın, her iki firma arasında
bölüşülmesi, satıcı firmayı daha fazla motive edecektir.
Atik arz zinciri yönetimi çözümleri, değişen şartlara çok
hızlı tepki vererek bu tür bir durumla kolayca başa çıkabilirler. Tedarik
kısmında, malzeme, işgücü,ve diğer faktörler için gerçek zamanlı bilgiler
kullanılarak koşullar gerektiğinde ürün hayat eğrisi üzerinde
değişiklikler yaratılabilir. Talep tarafında, satış noktasının son dakika
verilerine göre yapılan tahminlere ve pazarlamanın yardımına dayanarak,
uygun seviyede emniyet stokları tutulması mümkün olabilir. Üretimin işgücü
yetersizlikleri veya makine bozulmaları nedeniyle programın gerisinde
kaldığı bir durumda, tedarik planlamacıları, müşteri hizmetleri
temsilcileri ve lojistik planlamacıları uygun değişiklikler
gerçekleştirebilir.
Bu yapıyı oluşturmak için öncelikle partnerlerin
birbirlerine duydukları güvensizlikten doğan kontrolü elden bırakmaya
dönük isteksizlikten kurtulması gerekmektedir. Şirketlerin birbirlerine
olan bağlılığı arttıkça hatalara karşı olan toleransları giderek
azalacaktır. Örnek olarak, bir üretim tesisi malzemelerin JIT sistemine
uygun şekilde eline ulaşmasını bekliyorsa hava şartları gibi faktörler
nedeniyle malzemelerin zamanında ulaştırılamaması firmanın bir an için
durmasına neden olacaktır. Diğer yandan JIT normalde üreticilerin
müşterilerine daha düşük maliyetle ulaşmasını sağlayacak potansiyelleri
yaratmaktadır. Zamanla üreticiler daha düşük maliyetlere, daha az hammadde
stoğuna ulaşacaklar ve talepteki değişimlere daha hızlı cevap
verebileceklerdir. Birlikte çalışma perspektifinin adaptasyonu her
firmanın gelecekteki başarılarını sağlayacaktır.
Bir firmanın pazarlama kampanyası gibi basit bir uygulama,
bir ürün için bir yığın siparişe ve arz zinciri içerisinde birçok kopmaya
neden olur. Bu kopmalar satınalmanın gerekli parçaları tedarik etmedeki
yetersizliğiyle başlayarak, müşterinin tatminsizliği ile sonuçlanabilir.
Unutulmaması gereken nokta ise arz zincirinin en zayıf
halkası kadar güçlü olduğudur. Arz zinciri yönetiminde firmalar az stokla
çalıştıklarından, zincirdeki bir bağın kopması yada aksaması durumunda
siparişlerin karşılanamaması durumuyla karşılaşılacaktır. |
